Sancar, "heyecan verici bir keşif" olarak tanımladığı araştırmasının ilk ayrıntılarını 17 Şubat 2022'de paylaştı. Bu süreçte laboratuvarında kapsamlı çalışmalar yürüten Sancar, fareler üzerinde deneylere devam ederek elde ettiği bilimsel verileri aktardı.
Son 10 yıldır "hücrelerin hasarlı DNA'yı onararak genetik bilgiyi nasıl koruduğunu moleküler düzeyde haritalama" üzerine yoğunlaşan Sancar, bu birikimle farklı alanlarda da araştırmalarına devam ettiğini belirtti.
Moleküler biyolojide sıkça kullanılan EdU molekülünün, hücre kültürüne eklendiğinde hem normal hem de kanser hücrelerini öldürdüğünün birkaç yıl önce keşfedildiğini ifade eden Sancar, bu bulguların daha fazla ilerletilemediğini vurguladı. Beyin tümörlerinin ölüm nedenleri arasında 10. sırada yer aldığını belirten Sancar, mevcut kanser ilaçlarının "kan-beyin" bariyerini geçememesi nedeniyle bu tür kanserlere karşı etkisiz kaldığını dile getirdi.
"Kan-beyin bariyerini geçiyor"
Sancar, kanserli hastaların çoğunda yaygın olarak kullanılan "Cisplatin" ilacının "kan-beyin" bariyerini geçemediğini belirtirken, EdU molekülünün bu bariyeri sorunsuz aşarak beyne girebildiğini vurguladı. "Keşfimizde tanıttığımız bileşen, beyne rahatça ulaşarak kanser hücrelerini öldürüyor," dedi.Laboratuvar çalışmalarının ardından fare deneylerine geçtiklerini ifade eden Sancar, bu süreci şöyle anlattı: "Üniversitelerdeki sinirbilim bölümleriyle iş birliği yaparak insan beyin tümöründen alınan parçaları fare beyin dilimlerine yerleştirerek gerçekçi hücre kültürleri oluşturduk. İnsan tümör hücrelerini fare beynine enjekte ettik ve EdU'nun beyin tümörlerine olan etkilerini inceledik. İlk başta mevcut ilaç daha iyi sonuçlar verirken, 30-40 gün sonra EdU molekülünün etkisinin arttığını, bunun yüzde 25'lere ulaştığını gözlemledik. Mevcut ilaçlarla kombinasyon halinde uygulandığında ise sonuçlar daha olumlu oldu."
EdU'nun toksisitesi ve hızlı bölünen hücrelere olan seçiciliği göz önüne alındığında, kanser tedavisinde kullanılma potansiyelinin ortaya çıktığını belirten Sancar, şunları ekledi:"EdU'nun özellikleri, onu etkili bir beyin kanseri ilacının temeli yapabilir. EdU, hızla bölünen kanserli beyin hücrelerini yok ederken, sağlıklı ve bölünmeyen beyin hücrelerini koruyabiliyor. Beyin kanserinde EdU, hayvan deneylerinde başarılı sonuçlar veriyor; ancak insanlarda kullanılabilmesi için iki yıl boyunca klinik deneylerle yan etkilerini incelememiz gerekiyor. Bu süre zarfında EdU'nun insanlardaki yan etkilerine odaklanmalıyız. Ayrıca, DNA onarımıyla ilgili bu yenilikçi metodu Türkiye'ye de taşımak için çalışmalar yapıyorum."
