2015 yılında Polonya ve Hırvatistan’ın öncülüğünde kurulan Üç Deniz Girişimi, Baltık Denizi, Adriyatik Denizi ve Karadeniz arasında kalan bölgede yer alan ülkelerin altyapılarını geliştirmeyi hedefliyor. Girişimin temel amacı, "görece daha eski ve yetersiz enerji, dijital ve fiziki ulaştırma altyapısına sahip Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin altyapılarını ve bağlantısallığını güçlendirmek" olarak tanımlanıyor.
Yalnızca Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin “Katılımcı Üye” statüsüyle yer alabildiği platform, bölgesel kalkınmaya önemli katkı sunmayı amaçlıyor.
Girişimde Üç Ayrı Üyelik Statüsü
Üç Deniz Girişimi’nde ülkeler üç farklı statü ile yer alabiliyor:
-
Katılımcı Üyeler: AB üyesi olan Avusturya, Bulgaristan, Çekya, Estonya, Hırvatistan, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan bu statüde yer alıyor.
-
Stratejik Ortaklar: Girişime mali destek verebilen ve platforma prestij kazandıran ülkeler arasında AB Komisyonu, ABD, Almanya ve Japonya bulunuyor. Türkiye, bu statüye son olarak dahil edildi.
-
Ortak Katılımcılar: Ukrayna ve Moldova gibi girişime dahil edilmesi planlanan ülkeler bu grupta yer alıyor.
Üyelik başvurularının onaylanması için girişimin katılımcı üyelerinin oydaşma yoluyla mutabakata varması gerekiyor.
Türkiye'nin Stratejik Ortaklık Başvurusu Kabul Edildi
Üç Deniz Girişimi’nin 11 Nisan 2024’te Vilnius’ta düzenlenen Zirvesine Türkiye, İngiltere, Finlandiya, Karadağ, İspanya ve İsrail özel konuk statüsünde katılmıştı. Türkiye’nin 2025 yılı Nisan ayında düzenlenen Varşova Zirvesi’nde "Stratejik Ortak" statüsüne geçişi ise oydaşmayla kabul edildi.
Bu yeni statü sayesinde Türkiye, enerji, ulaştırma ve dijital altyapı alanlarında sürdürdüğü ikili projeleri çok taraflı düzleme taşıma fırsatı elde etmiş oldu.
Türkiye'den Üç Ana Başlık: Büyüme, Yatırım ve Güvenlik
Dışişleri kaynaklarına göre Türkiye, bu platformda "ekonomik büyüme, yeni altyapı yatırımları ve enerji güvenliğini" öncelikli hedefler olarak öne çıkarıyor. Aynı zamanda Ukrayna’nın yeniden inşası ve bölgesel altyapının güçlendirilmesi, girişimin temel gündem maddeleri arasında yer alıyor.
İş Dünyası da Sürece Dahil
Üç Deniz Girişimi’nin dikkat çeken bir diğer yönü ise özel sektörle kurulan etkileşim. Her zirve kapsamında düzenlenen iş forumları, somut projelerin geliştirilmesi açısından kritik bir rol oynuyor. Bu forumlar aracılığıyla kamu ve özel sektör temsilcileri arasında doğrudan temas kuruluyor.
sonbirsoz.com
